Ol ausait pis kisim ples pinis long Wara Ramu

RAMU WARA (MADANG) - Planti pipel long ol viles na hauslain arere long Ramu Wara i no amamas olsem ol pis bilong ausait i wok long kam na kilim indai ol tumbuna pis bilong yumi. Ol manmeri i luksave pinis olsem ol tumbuna pis bilong wara bilong ol i wok long pinis bikos ol ausait pis i kam insait long kisim ples na tu, kilim indai ol tumbuna pis bilong yumi.

Dispela ol ausait pis em ol i bringim i kam long Esia. Wanpela komyuniti lida bilong ples Moimara long Apa Ramu Riva eria long Usino-Bundi Distrik, Lape Pies, i tok bikpela Ramu Riva long Madang Provins nau i no moa lukim ol tumbuna pis bilong bipo olsem kolpis, kindam, malio na ol arapela samting bilong wara i go daun tru. Mista Lape i bin tokaut long dispela long taim em i bungim ol envairomen opisa bilong Ramu NiCo long las mun insait long wanpela seve o wok painim na awenes ol Helt Envaironmen na Sefti lain bilong kampani i kamapim long Ramu Riva klostu long Ramu Projek eria.

Ol pipel i tokaut tu olsem dispela ol nupela pis olsem Java Carp, Komon Carp na arapela pis bilong Esia we ol lain Fud en Egrikalsa Ogenaisesen (FAO) i bringim i kam long kantri i wok long bagarapim ol tumbuna pis bilong yumi, na namba bilong ol (ausait pis) tu i go antap na kamap planti tru long Ramu Riva. Wanpela ripot Wantok Niuspepa i kisim i tok olsem long stat bilong 1980s i kam, i bin gat wanpela flaua bilong wara i wok long kamap na gro i go bikpela na pasim rot long wara we ol pipel i save ron i go kam long moto kanu na ol bot.

Olsem na bihain long planti toktok i go kam, ol lain bilong Dipatmen bilong Praimeri Indastri (DPI) i pasim toktok wantaim intanesenel ogenaisesen FAO long bringim ol pis long kaikai ol rut bilong ol dispela flaua na bai ol i dai. Tasol taim ol i bringim dispela ol pis i kam, namba bilong ol i go bikpela tru na i daunim namba bilong pis bilong yumi. Sampela ol manmeri insait long awenes i tok ol nupela pis we ol lain FAO i bringim i kam i gat planti bun. Na planti taim ol manmeri i no save amamas taim ol i kukim dispela ol pis na kaikai. Mista Lape i stori tu olsem ol liklik hanwara na tais tasol long eria bilong ol nau i gat liklik namba bilong ol tumbuna pis olsem karua, makau pis, kindam, kuka na malio i stap.

Tasol ol pipel i pret bikos sampela ol ples lain yet i wok long yusim ol poisin rop bilong bus em ol i save paitim na wara bilong en i save go daun na kilim indai ol pis na kindam na malio insait long wara. Planti ol pipel i tok olsem lo i mas stap long stopim na givim mekim save long ol lain bilong ples husat i wok long yusim poisin rop bilong bus long kilim indai ol pis long wara. Ol i tok olsem ol lain husat i yusim ol poisin rop bilong bus long kilim indai ol pis long wara i nogat gutpela tingting long ol pikinini na tumbuna long bihain taim husat bai kisim pis na abus long wara.

Moabeta, kaunsel i mas holim pasim ol na putim ol long kot na ol i mas sem na stopim dispela pasin nogut bilong ol. “Dispela ol kaulong lain i no tingim ol pikinini na tumbuna long bihain taim, na i wok long sotim namba bilong pis na abus long wara. Olsem na moabeta ol kaunsel i mas putim lo na bikpela mekim save long ol dispela lain,” Mista Lape i tok. [WantokNiuspepa]
Share 2 WA Share 2 G+

0 comments:

Post a Comment